ေစာမြန္လွဟာ ရွမ္းျပည္နယ္သူ
စယ္လန္႔ဇာတိဆိုတာ ခိုင္မာတဲ႔ သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ား ယေန႔တိုင္ ရွိေနေသးတာကို
စယ္လန္႔ကို ေရာက္ဖူးခဲ႔ရင္ ေတြ႔ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ စယ္လန္႕ရြာဟာ
ရွမ္းျပည္နယ္က မူဆယ္ျမိဳ႔နဲ႔ နမ္းခမ္႔ျမဳိ႕အၾကားမွာ တည္ရွိေနတဲ႔ရြာျဖစ္ျပီး
စယ္လန္႔သူေတြဟာ အင္မတန္ ေခ်ာေမာလွပတယ္လို႔ ခုခ်ိန္ထိလည္း နာမည္ၾကီးပါတယ္။
ဒီအဆိုစကား မွန္မမွန္ ပုဂံရာဇဝင္ကို ေနာက္ျပန္လွန္လို႔ ၾကည္႔ၾကမယ္ဆိုရင္
အသားအေရ ျဖဴစင္ဝင္းႏွစ္ျပီး ပါးအို႕ေလးမ်ား နီေစြးေနတဲ႔ ေမာပ်ဳိျဖဴ
မင္းသမီးေလးကို အေနာ္ရထာမင္းက ေတာ္ေကာက္ သိမ္းပိုက္ခဲ႔တာဟာျဖင္႔
ရွမ္းမင္းသမီးေလးရဲ႕ လွပေခ်ာေမာမႈက ထိပ္ဆံုးကပါဝင္ပါလိမ္႔မယ္။
ရွမ္းမင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွနဲ႔ ပုဂံျပည္႔ရွင္ အေနာ္ရထာမင္းတို႔ရဲ႕
ေမတၱာဇတ္လမ္းေလးကို ေနာက္ျပန္လို႔ သြားၾကည္႔ၾကရေအာင္လားရွင္။
လြန္ခဲ႔တဲ႔
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၀၀ ေလာက္ကတည္းက ရွမ္းလူမ်ိဳးတို႔ဟာ
ေရႊလီျမစ္ဝွမ္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ တိုင္းျပည္တည္ေထာင္ျပီး ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားက
စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေနခဲ႔ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ရွမ္းတို႔ရဲ႕
တိုင္းျပည္တည္ေထာင္ခ်ိန္ဟာ ပုဂံေနျပည္ေတာ္ၾကီးကို တည္ေထာင္ခ်ိန္နဲ႔
တစ္ျပိဳင္တည္း က်တယ္လို႔ ဆရာၾကီး ဘီေအဦးဘသန္း ေရးသားျပဳစုတဲ႔
ျမန္မာရာဇဝင္က်မ္းမွာ ေဖာ္ျပထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္
၃၀၀ေက်ာ္ခန္႔အခ်ိန္ဟာ ေမာရွမ္းတို႔ရဲ႕ ျပည္နယ္ကိုးခုကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔
ရွမ္းေစာ္ဘြားၾကီး စဝ္ေဆခန္ဖဟာ စယ္လန္႔လို႕ ယခုတိုင္ေခၚဆိုဆဲျဖစ္တဲ႔ ေဒသမွာ
ထီးနန္းစိုက္ကာ စိုးစံေနတဲ႔အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစာ္ဘြားၾကီး စဝ္ေဆခန္ဖ
နတ္ရြာစံျပီး ေနာက္မွာေတာ႔ သားေတာ္ျဖစ္သူ စဝ္ေဆဟံုဖက ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။
ေစာ္ဘြားၾကီး စဝ္ေစဟံုဖနဲ႔ မိဖုရား အဂၢမေဟသီေဒဝီတို႕ကေန သကၠရာဇ္ ၃၉၅မွာ
သမီးေတာ္ေလး ေစာမြန္လွကို ေမြးဖြားခဲ႔႔ပါတယ္။
၄၁၈ခုႏွစ္ေရာက္တဲ႔အခါ ပုဂံေနျပည္ေတာ္ကို စိုးစံေတာ္မူတဲ႔
အေနာ္ရထာမင္းဟာ ဥတည္ဘြားမင္း စိုးစံေနတဲ႔ ဂႏၶလရာဇ (ဂႏၶလရာဇ္) ေခၚ
တရုတ္ျပည္ကို သြားေရာက္ျပီး ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ စြယ္ေတာ္အစစ္ျဖစ္ေသာ
ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ကို ဖူးေမွ်ာ္ပါတယ္။ တရုတ္မင္း ဥတည္ဘြားက
လက္ေဆာင္ေပးလိုက္တဲ႔ ျမဘုရားတစ္ဆူကို ပင္႕ေဆာင္ျပီး တရုတ္ျပည္က အျပန္မွာ
စယ္လန္႔ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ မေဝးလွတဲ႔ ေရႊလီျမစ္ကမ္းက ဟိုေလာင္းရြာကေလးမွာ
စခန္းခ်ေနပါတယ္။ အဲဒီလို စခန္းခ် နားေနစဥ္မွာ ရွမ္းတို႔ရဲ႕ ဥေသွ်ာင္
စယ္လန္႔ေစာ္ဘြား စဝ္ေဆဟံုဖနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးစြာ ေတြ႔ဆံုျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဘုရင္ မင္းဧကရာဇ္မ်ားရဲ႕ထံုးစံ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရးအတြက္ လက္ေဆာင္ပ႑ာ
ေပးဆက္ၾကရိုး ထံုးစံရွိၾကရာ ရွမ္းမင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွဟာလည္း ပ႑ာ
ဆက္ခံရတဲ႔မင္းသမီး ျဖစ္လာပါတယ္။ အေနာ္ရထာမင္းၾကီး ပုဂံျပည္ျပန္အၾကြမွာေတာ႔
ေစာမြန္လွ မင္းသမီးေလးကို စုလ်ားရစ္ပတ္ လက္ထပ္သိမ္းျမန္းလို႔
ေရႊနန္းေတာ္ၾကီးဆီ ေခၚေဆာင္သြားပါေတာ႔တယ္။
ပန္းခ်ီဆရာ ေမာင္ေက်ာ္ညႊန္႔၏လက္ရာ မိဖုရားေစာမြန္လွ
အသားအေရ ျဖဴစင္ဝင္းပကာ ေခ်ာညက္လွပသူ
မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွဟာ ရုပ္ရည္တင္မက ႏွလံုးရည္လည္း ျပည္႔စံုေကာင္းမြန္တဲ႔
မိန္းမျမတ္တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ နက္ေမွာင္သန္စြမ္းလြန္းတဲ႔
ေစာမြန္လွမင္းသမီးရဲ႕ ဆံေကသာဟာ ျဖန္႔မ်ားခ်ထားခဲ႔ရင္ ေျမၾကီးနဲ႔ထိလုနီးပါး
ရွည္လ်ားလွတယ္လို႔ မွတ္တမ္းမ်ားက ဆိုပါတယ္။ မင္းသမီးဟာ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ
ေနထိုင္ခဲ႔စဥ္ကတည္းက ဗုဒၶဘာသာကို ႏွစ္သက္ၾကည္ျဖဴစြာ
ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခဲ႔သူျဖစ္ျပီး ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကိုပင္ သူမရဲ႕
နားေတာင္းအတြင္းမွာ ဌာပနာျပီး ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ထားခဲ႔ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကို
အလြန္ ၾကည္ညိဳကိုးကြယ္တဲ႔ မင္းသမီးဟာ ပုဂံေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ရွိစဥ္မွာလည္း
ပုဂံျပည္ၾကီးကို ဗုဒၶသာသနာ စတင္ျပန္႔ပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ႔တဲ႔
ရဟန္းေတာ္ ရွင္အရဟံ အစရွိေသာ သံဃာတို႕ကို
ဆြမ္းကြမ္းမျပတ္ေအာင္ သူကိုယ္တိုင္ဦးစီးကာ နန္းေတာ္တြင္းမွာ ခ်က္ျပဳတ္
လွဴဒါန္းပါေတာ႔တယ္။ သံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ တရားေတာ္ကိုလည္း အျမဲတမ္း
နာယူေလ႔ရွိျပီး သူမကုိယ္တိုင္လည္း တရားဓမၼတို႕ကို ေန႔စဥ္ ရြတ္ဆိုပူေဇာ္ကာ
နန္းတြင္းသူ နန္းတြင္းသားမ်ားကိုပါ ဗုဒၶဘာသာကို နက္နက္နဲနဲ
ကိုးကြယ္တတ္လာေစရန္ တိုက္တြန္း အားေပးခဲ႔တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အေနာ္ရထာမင္းၾကီးမွာ မိဖုရား၊ ေမာင္းမိႆံ
အေျခြအရံေပါမ်ားလွေပမဲ႔ စိတ္ႏွလံုး ျဖဴစင္ျပီး ဘာသာေရးကိုလည္း အေလးအနက္
ကိုးကြယ္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ႔ ေတာင္တန္းဌာေနသူ ရွမ္းမင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွကို
တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႕ အခ်စ္ပိုျပီး အမ်ားနဲ႔မတူ ျမတ္ႏိုးသဒၶါ ထူးျခားစြာ
ရွိခဲ႔တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရႊစည္းခံုေစတီေတာ္ၾကီး တည္ထားရာသို႔ပင္
မိဖုရားေစာမြန္လွကိုသာ မင္းၾကီးအေနာ္ရထာက ေခၚေဆာင္သြားေလ႔ ရွိခဲ႔ပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း ရႈပ္ေထြးလွတဲ႔ နန္းတြင္းေရးရာမ်ားၾကားမွာ
မင္းသမီးေလးေစာမြန္လွ ကံမေကာင္းခဲ႔ရွာပါ။ မင္းတရား အေနာ္ရထာရဲ႕
ခ်စ္ခင္ေလးျမတ္ျခင္းကို ျပိဳင္ဘက္ကင္းစြာ ရရွိခဲ႔ေပမဲ႔ မင္းတရားၾကီးရဲ႕
ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးျခင္း၊ အစစ ဦးစားေပးျခင္း၊ အေလးအနက္ ထားျခင္းတို႔အေပၚ
မလိုမုန္းထားရွိခဲ႔သူက မိဖုရားေခါင္ၾကီး သီရိမာလာေဒဝီကိုယ္တိုင္၊
မိဖုရားၾကီးရဲ႕ အမႈထမ္းမ်ားနဲ႔ နန္းတြင္းသူအခ်ိဳ႕ပါ။
မင္းသမီး ေစာမြန္လွအေပၚ မေက်နပ္ မနာလိုတဲ႔ အမုန္းမီးေတာက္ေတြ
ေလာင္ျမိဳက္ေနတဲ႔ မိဖုရားေခါင္ၾကီးက နန္းတြင္းသူ၊ နန္းတြင္းအရာထမ္းမ်ားကို
သူ႕ဖက္ပါေအာင္ သိမ္းသြင္းျပီး ေစာမြန္လွကို အရွက္တကြဲျဖစ္ေအာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး
ၾကံေဆာင္ၾကပါေတာ႔တယ္။ မင္းသမီးေစာမြန္လွက မိဖုရားေခါင္ၾကီးနဲ႔
ထိပ္တိုက္မေတြ႔ရေလေအာင္ ဘယ္လိုပင္ေရွာင္ေပမဲ႔ အျငိဳးၾကီးတဲ႔ မိဖုရားၾကီးက
နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ ေစာမြန္လွ နာမည္ပ်က္ အရွက္ရေအာင္ လုပ္ေတာ႔တာပါဘဲ။
ကိုယ္တိုင္ထိခိုက္ေစာ္ကားလို႔ အားမရ မင္းတရား အေနာ္ရထာထံ ဝင္ေရာက္ခစားျပီး
ေတာင္ေပၚသူ ရွမ္းမင္းသမီး ေစာမြန္လွဟာ ၁၂ၾကိဳး ကေဝ စုန္းအတတ္ကို
တတ္ေျမာက္သူ စံုးမျဖစ္တဲ႔အေၾကာင္း ဂံုးတိုက္ေခ်ာစား လုပ္ပါတယ္။
ေစာမြန္လွကို ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးျပီး
ယံုၾကည္ကိုးစားတဲ႔ မင္းၾကီးဟာ မိဖုရားေခါင္ၾကီးနဲ႔ အဖြဲ႔ရဲ႕
ဂံုးတိုက္စကားကို ဘယ္လိုမွ မယံုၾကည္ခဲ႔ပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း တစ္ညမွေတာ႔
ဆီမီးအလင္းေရာင္မ်ား ျငိမ္းေနေပမဲ႔ မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွအခန္းမွာေတာ႔
တလက္လက္နဲ႔ ေတာက္ပေနတဲ႔ အေရာင္မ်ားထြက္ေနတာကို မင္းၾကီးကိုယ္တိုင္
ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေအာင္ မိဖုရားၾကီးအဖြဲ႔က တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ေခၚျပပါေတာ႔တယ္။
ဘုရင္ အေနာ္ရထာက ေနာက္တစ္ေန႔မွာေတာ႔ မင္းသမီးေလးကို ညသန္းေကာင္
မီးေရာင္တစ္လက္လက္ ျဖစ္ရတဲ႔ကိစၥ ေမးျမန္းပါေတာ႔တယ္။ တကယ္တမ္းေတာ႔
ေစာမြန္လွရဲ႕ အခန္းထဲက ေတာက္ပေနတဲ႔အေရာင္မ်ားဟာ မင္းသမီး
ဘုရားရွိခိုးခ်ိန္မွာ နားေတာင္းအတြင္းမွ ဌာပနာထားတဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕
ဓာတ္ေတာ္မ်ားမွ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းကိုလည္း
မင္းသမီးေစာမြန္လွက ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ ရဟန္းသံဃာ၊ ရတနာ သံုးပါးကလြဲလို႕
အျခားဘယ္လို ကိုးကြယ္မႈမ်ိဳးကိုမွ မယံုၾကည္ မကိုးကြယ္ လက္မခံခဲ႔ေၾကာင္း
မင္းတရားကို အခိုင္အမာ ရွင္းျပခဲ႔႔ပါတယ္။ ျပီးေတာ႔လည္း “သူမကို
မယံုၾကည္ဘူးဆိုခဲ႔ရင္ နန္းေတာ္ကေန ထြက္ခြာခြင္႕ျပဳပါ၊ သူမ မရွိခဲ႔ရင္
နန္းေတာ္တြင္းမွာ ပိုျပီးျငိမ္းခ်မ္းပါလိမ္႔မယ္။ ေမြးရပ္ဌာေန
ေမာရွမ္းေျမကို ျပန္ပါရေစ”လို႔ အေနာ္ရထာ မင္းၾကီးထံ ခြင္႕ေတာင္း
အသနားခံပါတယ္။
ဆရာေမာင္ေက်ာ္ညႊန္႕၏ သရုပ္ေဖာ္ပန္းခ်ီထဲက မိဖုရားေစာမြန္လွ
မင္းသမီးေလးကို စုန္းကေဝမလို႕
ယံုၾကည္သြားခဲ႔တာေၾကာင္႔လား၊ သို႕မဟုတ္ နန္းတြင္းမွာ ဆက္ေနမယ္ဆိုရင္
ေစာမြန္လွမင္းသမီးေလး ပိုျပီး စိတ္ညစ္ရမွာကို စိုးရိမ္တာေၾကာင္႔ဘဲ
ျပည္ေတာ္ျပန္ခြင္႔ ျပဳခဲ႔တာလား ဆိုတာက်ုေတာ႔ မင္းတရားအေနာ္ရထာ ကိုယ္တိုင္သာ
အသိဆံုး ျဖစ္ခဲ႔မွာပါ။ ခ်စ္သူမ်က္ႏွာ တစ္ရြာမွတ္ကာ ေနာက္ေတာ္ပါးသို႕
လိုက္ပါခစားခဲ႔ေပမဲ႔ ကံတရားက ဖန္လာတာေၾကာင္႔ ျပည္ေတာ္ကို
ျပန္ခ်ိန္က်ျပီလို႔ ဆံုးျဖတ္မိတဲ႔ ေစာမြန္လွမင္းသမီးဟာ မင္းတရားအေနာ္ရထာကို
ေနာက္ဆံုးဖူးေမွ်ာ္ျခင္းနဲ႔ ဦးတိုက္ရွိခိုးကာ ႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။
ေရႊနန္းေတာ္ၾကီးကေန လွမ္းျမင္ေနရတဲ႔ မျပီးေသးေသာ ေရႊစည္းခံုေစတီၾကီးကိုလည္း
ေမွ်ာ္ရည္မွန္းဆကာ ဦးခ်လိုက္ပါေသးတယ္။ ျပီးေတာ႔မွ ပုဂံနန္းေတာ္ၾကီးနဲ႔
မင္းတရားအေနာ္ရထာကို မ်က္ရည္ေဝသီ ဆို႔နင္႕ေၾကကြဲစြာ နႈတ္ဆက္လို႔ စိတ္ႏွလံုး
ညိဳးခ်ံဳးႏြမ္းနယ္စြာနဲ႔ ေရႊနန္းေတာ္ကေန သန္ျမန္စြာဆင္ၾကီးကိုစီးကာ
ထြက္ခြာခဲ႔ပါေတာ႔တယ္။
သို႕ေသာ္လည္း ကံေခလြန္းရွာတဲ႔
ရွမ္းမင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွဟာ သူမရဲ႕ ေမြးဖြားရာဇာတိ
စယ္လန္႔ေနျပည္ေတာ္ကိုေတာင္ မေရာက္ႏိုင္ဘဲ လမ္းတစ္ဝက္ သီေပါမွာတင္
ကံေတာ္ကုန္ခဲ႔ရွာပါတယ္။ဗုဒၶဘာသာကို
ျမတ္ႏိုးကိုးကြယ္ခဲ႔သူ မင္းသမီးေစာမြန္လွဟာ ပုဂံေနျပည္ေတာ္မွ
ရွမ္းေတာင္တန္းမ်ားဆီ ျပန္အလာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ေစတီပုထိုးတို႔ကို
တည္ထားခဲ႔သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္
